Chi tiết tin - Xã Cam Thủy - Cam Lộ

 

Bia chứng tích liệt sĩ Thiện Chánh nằm trong Khu tưởng niệm liệt sĩ tại thôn Thiện Chánh - xã Cam Thủy ghi công 16 anh hùng liệt sĩ đã hy sinh trong trận đánh ngày 15-16/10/1964 tại thôn Thiện Chánh, xã Cam Thủy, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị.

Trong trận chiến đấu vô cùng oanh liệt này, Phân đội Công an nhân dân vũ trang 23 do Thiếu úy Lê Văn Quang chỉ huy đã anh dũng chiến đấu đến viên đạn cuối cùng, tiêu diệt 84 tên địch, phá hủy nhiều xe bọc thép M113 và xe cơ giới khác.

Toàn bộ 16 cán bộ, chiến sĩ Phân đội 23 Công an nhân dân vũ trang đã anh dũng hy sinh.

Ngày 3-8-1995, tất cả các cán bộ, chiến sĩ đều được truy tặng liệt sĩ; Tiểu đội trưởng Lê Văn Quang và Trần Công Tiện được Đảng, Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Vào thời điểm giữa năm 1962 đến đầu năm 1963, bộ đội chủ lực của ta chưa xuất hiện trên chiến trường Đường 9 (trừ những tổ quân báo và đặc công nước vào nắm tình hình), lực lượng Công an vũ trang đã kết hợp chặt chẽ với du kích và an ninh địa phương vừa xây dựng cơ sở vừa diệt ác phá kìm, hỗ trợ phong trào nổi dậy của quần chúng. Đến ngày 8-11-1963, Bộ Tư lệnh CAND vũ trang quyết định thành lập thêm 3 phân đội vũ trang 21,23 và 25 (phiên hiệu KHN6) tăng cường cho Nam tuyến hoạt động ở vùng tây Gio Linh đến Tân Lâm, Ca Lu, Khe Sanh, đường 9. Thực hiện yêu cầu của Huyện ủy Cam Lộ, đêm 15-10-1964, Phân đội 23 nhận nhiệm vụ đột nhập phá ấp chiến lược ở 2 thôn Thọ Xuân và Cam vũ (xã Cam Thủy). Cuộc chiến đấu diễn ra thắng lợi. 5 giờ sáng ngày 16-10-1964, Phân đội 23 quyết định di chuyển đến thôn Thiện Chánh, tổ chức trận địa sẵn sàng đánh trả quân địch, Tiểu đội 1 thuộc Phân đội 23 do Thiếu úy Quang được phân công hướng chính diện. 12 giờ trưa ngày 16-10-1964, địch điều động 1 tiểu đoàn có phi pháo yểm trợ kéo đến tấn công thôn Thiện Chánh, tập trung hỏa lực bắn phá ác liệt. Phân đội 23 kiên trì chờ địch đến thật gần mới nổ súng, đồng bọn của chúng xô nhau tháo chạy, chúng tiếp tục củng cố đội hình và tiếp tục phản kích lần thứ 2 nhưng bị thất bại và rút lui. Đến 15 giờ 15 phút cùng ngày, địch tổ chức tấn công lần thứ ba và cũng bị thất bại. Lúc này chúng mới kêu gọi thêm quân cứu viện. Một chi đội xe bọc thép M113 từ Cồn Tiên vào phối hợp tiếp tục tiến công thôn Thiện Chánh. Cuộc chiến đấu trở nên khó khăn quyết liệt. Phân đội 23 rơi vào tình thế bao vây và phải quyết mở đường rút ra khỏi vòng vây của địch. Tiểu đội 1 do Thiếu úy Quang làm Tiểu đội trưởng nhận nhiệm vụ ở lại chiến đấu ghìm chân quân địch bảo vệ cho Phân đội rút về hậu cứ. Cuộc chiến đấu đang diễn ra thì tiểu đội bị 7 chiếc xe bọc thép M113 kẹp chặt phía trước, 1 đại đội biệt động địch bao vây phía sau. Trước tình thế nguy nan, Tiểu đội trưởng Quang bình tĩnh chỉ huy tiểu đội chiến đấu kiên cường, dũng cảm. Vì hỏa lực của ta yếu hơn nên địch đã tràn vào trận địa, tiểu đội trưởng Quang nhảy lên xe tung lựu đạn vào trong xe. Địch nhặt lựu đạn ném ra, cùng lúc đó ông bị địch bắn nát một cánh tay, mất thăng bằng ngã xuống đất. Dù vậy, ông vẫn cố bật dậy tiếp tục nhảy lên thả lựu đạn vào trong xe và đè lên nắp xe. Lựu đạn nổ, 9 tên địch thiệt mạng. Trong trận đánh này, Phân đội 23 Công an vũ trang đã tiêu diệt được 84 tên địch và nhiều xe bọc thép. Tiểu đội trưởng Quang, đồng đội Trần Công Tiện cùng 14 chiến sĩ trong tiểu đội đã anh dũng hy sinh trong trận đánh đó. Ngày 17-10-1964, địch cho máy bay lên thẳng chở 84 xác của đồng bọn chúng về Đông Hà. Chúng đã hèn hạ trả thù các chiến sĩ Công an vũ trang bằng việc mổ bụng, moi gan Thiếu úy Quang…

Bia được xây dựng vào năm 1997. Đến năm 2011, nơi đây được nâng cấp và xây mới thành nhà bia khang trang hơn. Tuy nhiên, do thời gian và sự tác động của thiên nhiên đã khiến bia chứng tích bị bào mòn, bong tróc, một số hạng mục đã xuống cấp.

Để nâng cấp đảm bảo cho nhà bia xứng tầm với sự hi sinh của các anh hùng liệt sĩ Hiệp hội bất động sản Quảng Trị đã đồng thuận cùng với Bộ đội Biên phòng tỉnh tiến hành sửa chữa những hạng mục đã xuống cấp, làm mới một số hạng mục đảm bảo cho nhà bia khang trang, xứng tầm hơn.

Theo đó, Công trình trùng tu Bia chứng tích Thiện Chánh được khởi công vào đầu tháng 4/2022. Sau hơn 1 tháng thi công gồm các hạng mục dàn đèn chiếu sáng, khuôn viên, bia chứng tích... với tổng trị giá gần 200 triệu đồng đã hoàn thành.